Mexina, polìtica, literadura e àteru… in lìngua sarda

Archive for June, 2011

“Is primus 1000 fueddus” in Casteddu

Cenàbura su 1.u de mesi-de-argiolas eus a presentai su lìburu miu in Casteddu

 

Seis cumbidaus totus a benni

Ainas po su sardu – 1

Is amigus de mogoresbook

 

 

 

ant pubricau su Capìtulu 1 de No est mai tropu tardu po ligi e scriri su sardu chi seu aprontendi-ddis.

Ant a bessiri a arrogheddus curtzus, po no fai arrosci a sa genti, po custu si cumbidu a ddoi andai, est cosa de pagu minutus.

Pianu triennali po sa lìngua sarda

Sa Regioni Sarda at pubricau unu documentu po su chi at intentzioni de fai me is annus benidoris asuba de sa lìngua sarda.

S’ Acadèmia de su Sardu onlus,

Acadèmia de su Sardu onlus

de su pagu, pagheddu
dae su pagu si faghet su meda

assòtziu chi cun àterus apu contribuiu a fundai, e anca tengu s’incàrrigu de Cordinadori de su Boddeu Scientìficu, at pubricau custu documentu, chi bolit sutaliniai unus cantu puntus crìticus de custu pianu triennali.

Documentu de s’Acadèmia de su Sardu

Interbista po mogoresbook

Sabato prossimo,
11 Giugno 2011,
Centro Fiera del Tappeto,
Piazza Martiri della Libertà
a Mogoro,
tra le 18:00 e le 21:00,

verrà presentato il libro
Is Primus Milli Fueddus
a cura di
Stèvini Cherchi,
illustrato da
Tiziana Melis.

 

Abbiamo posto alcune domande a Stefano per capire meglio quest’opera.


Come è nata l’iniziativa di pubblicare un libro del genere?

S’idea m’est nàscia unu pagu aici, po sorti. Fui in bagantza in Bologna e una dii forroghendi in d-una libreria in circa de calincuna cosa de portai a filla mia chi a s’ora teniat 4 annus, apu agatau unu lìburu pinturau “Le mie prime 1000 parole”. Comenti unu lampu chi allùmiat su scuriu m’est bènniu a conca chi una cosa aici no dda teniaus po su sardu e insaras mi seu postu a traballai. Sa chistioni no fut meda simpri, ca is lìburus po sa lìngua-mama no amostant giai nudda atzionis, calidadis e maneras (est a nai verbus, agetivus e avèrbius) ca no benit a beni meda a ddus pinturai e ddas donant po giai connotas. Ma unu lìburu po una lìngua oramai agiumai stràngia po is pipius nostus ddas depit tenni. Est po cussu ca mi seu dèpiu imbentai is arraxonus, cumentus e discursus chi nci apu postu a pei de is pàginas cun is pinturas. E nendi custu, no si scaresciaus de arremonai a Tiziana Melis chi ddas at fatas, ca chena de issa su lìburu no iat a essi mai biu sa luxi. Po no nai de Maria Marongiu de s’Alfa Editrice chi nci at crètiu e dd’at bòfiu imprentai.

Come è strutturato il Libro?
Funt una corantena de tàulas pinturadas a coloris, chi amostant sa domu, is aposentus suus, sa tzitadi, su sartu, su tempus, su mandiari, su corpus, is arresis, totu is cosas de sa vida de dònnia dii. Ddoi funt duas personis geniosas (imbentadas de Tiziana Melis), una margiani campidanesa e unu boi marinu logudoresu chi chistionant intra issus cumentendi is scenas pinturadas o faendi pregontas a is ligidoris.

A chi è destinato il Libro?
Su lìburu est nàsciu po is pipius de is scolas de pipiesa (materna) e primària (elementari), ma sigomenti oindii su sardu est pagu chistionau a totu is edadis, sa faina est bona finsas po piciocus prus mannus e po genti manna puru chi no connoscit su sardu e si-ddoi bolit acostai de manera discansosa e mancai spassiendi-sì unu pagheddu.

Quale futuro vedi per la lingua Sarda?
A tretus seu otimista e a tretus pessimista… comenti naràt cuddu: il pessimismo della ragione e l’ottimismo della volontà! Nosu ativistas de sa lìngua, de boluntadi nci-ndi poneus meda, ma chi is chi cumandant (ligi: sa Regioni) no faint sa parti insoru (ligi: a intrai su sardu me in totu is scolas de Sardìnnia e me is mèdius de comunicadura de massa) creu chi su destinu de sa lìngua nosta siat sinnau. Apustis de s’ai sciollocau sa conca po cincuant’annus ca su sardu fut sceti unu dialetu po genti nioranti, aresti e pòbura, bai e cumbinci-ddus a babus e mamas a torrai a chistionai a is pipius in sardu!

Pigau de

mogoresbook

Ainas po ligi e scriri in sardu

Is amigus e paisanus mius de mogoresbook

m’ant pediu de ddis aprontai unas cantu pàginas chi ddis siant de agiudu po imparai a ligi e scriri su sardu.

Ddu fatzu cun meda praxeri, finsas poita ca sciu ca in bidda ddoi at genti meda chi scriit in sardu, pruschetotu poesia, e de calidadi bona meda puru, po ddis fai biri comenti fait a sartai de una bariedadi naturali de logu (sa fonètica de su mogoresu, e prus a mannu, de su campidanesu ocidentali) a una bariedadi subra-dialetali campidanesa chi siat bona po totu su cabebàsciu de Sardìnnia.

Ant giai pubricau una premissa.

Chi s’interessat baxei-ddoi a ddi donai una castiada.

Lìngua e identidadi

Sàbudu in Mòguru eus a presentai su lìburu

“Is primus 1000 fueddus / Sas primas 1000 allegas in sardu”

Scheda de su lìburu

Programa po s´imparu de su fueddàriu de fundòriu de sa Lìngua Sarda, pensau no sceti po is pipius ma finsas po is mannus chi no connoscint su sardu. Est un’arregorta de milli fueddus presentaus me is duas macro-bariedadis de sa Lìngua Sarda, Campidanesu e Logudoresu-Nugoresu, e scritus imperendi is arrègulas de sa normalisadura gràfica. Arricant su lìburu didàticu is tàulas a coloris de Titziana Melis chi portant is pinturas de is fueddus, apostadamenti pensadas po ddas arregordai e imparai: cosas, fainas e sentidus chi s’arreferint a sperièntzias de sa vida moderna de dònnia dii; e scritus curtzus in Lìngua Sarda serbint a imperai verbus, agetivus, avèrbius chi sa pintura no arrennescit sèmpiri a inditai. In prus su lìburu tenit unu fueddarieddu sardu-italianu cun s’inditu de sa pàgina anca est imperau dònnia fueddu. Su lìburu est pensau comenti e ´aina ativa´ de connoscèntzia e pensamentu chi bolit arrelatai is nòminis de is cosas me is duas bariedadis standard cun is nòminis de is cosas in sa bariedadi de su logu fueddada e connota de su pipiu. Po cussu, comenti est scritu in sa presentada, asuta de dònnia cosa pinturada ddoi at su logu anca is piciocus ant a podi ponni su fueddu in sa bariedadi de su logu insoru. Faendi su cunfrontu de is bariedadis biendi-ddas scritas acanta de pari duncas at a benni discansosu s’imparu de is diferèntzias siat intra is bariedadis de logu e sa macro-bariedadi de apartenèntzia, siat intra is duas macro-bariedadis mannas de su sardu.

Sa coberta de su lìburu

 

Manifestu de s’atòbiu

Lìngua e identidadi