Mexina, polìtica, literadura e àteru… in lìngua sarda

Archive for March, 2012

Ainas po su sardu – 7

Un’àteru capìtulu (su de 7) de is ainas po su sardu chi seu scriendi po is amigus de mogoresbook

est bessiu in su giassu insoru.

No est mai tropu tardu po ligi e scriri su sardu oi chistionat de sa fonètica de is vocalis in campidanesu, e de comenti s’italianu e su sardu sighint bias diferentis de derivadura de su latinu.

Bona ligidura.

Su deretu a sa lìngua nosta me is scolas

S’amigu Giampàulu Pisu, consilleri comunali in Sàrdara, m’at mandau custa lìtera. Si-dda pongu innoi cun is documentus acapiaus, ca mi parint de importu mannu in sa batalla po s’amparu de sa lìngua nosta, ameletzada de su perìgulu de si sperdi.

“Saludi a totus

In Sàrdara in consillu comunali eus aprovau custa  delìbbera cun is documentus chi ddoi agatais acapiaus. Eus giai  domandau a totu is sìndigus e presidentis de provìntzia de fai sa  pròpiu cosa. No nc’est abbisòngiu de aciungi ca po custa chistioni  tocat a essi totus a una conca e circai de fai aprovai custa delìbbera de su prus nùmeru mannu de consillus comunalis e provintzialis.
Gràtzias”

Mi permitu de pigai de su giassu Guida Lingua Sarda de s’amigu Càralu Mulas un’arresùmini de is puntus de fundòriu chi nci funt in custa delìbera de su comunu de Sàrdara e in sa lìtera chi issus etotu ant mandau a totu is comunus e is provìntzias de Sardìnnia:

  1. perìgulu de sparèssida benidora de sa Lìngua Sarda po mori de sa pèrdida de trasmitidura “naturali” intra genias e duncas abisòngiu in apretu de introdusi s’imparu de su Sardu aìnturu de s’oràriu normali curriculari de is scolas regionalis che a is àteras disciplinas etotu;
  2. imperu de is ainas donadas de sa Lei 482 de su stadu, cun atentu màssima a s’artìculu 4, corriedda 1, chi afirmat ca, me is scolas elementaris e me is scolas segundàrias de primu gradu, s’imperu de sa lìngua de minoria est prevìdiu che a aina de imparu a costau de s’italianu;
  3. chini est interessau a s’imparu de su Sardu, depit fai pregonta pretzisa a sa scola o a s’istitudu imparadori poita ca est unu deretu cumandau de una lei de su stadu;
  4. ca tali paridadi intra Italianu e Sardu est cumandada finas de sa Lei Regionali 26.

Custus funt is documentus:

Lìtera po sìndigus e presidentis provìntzias

Delìbera aprovada

Adiosu, Lucio

Su 4 de martzu de su 43

Nanca fut una bellesa ‘e piciocu
e beniat de su mari
allegàt un’atra lìngua
perou scidiat stimai
e sa dii nc’iat portau a mama mia
asuba ‘e su pardu
sa prus ora durci
innantis dd’essint bociu.
E issa fut abarrada sola sola
in s’aposentu ‘e su portu
cun s’ùnicu bestireddu
dònnia dii prus strintu
e mancai no sciessit ni nòmini
e nimancu su logu
m’abetàt che prenda stimada
fina ‘e su primu mesi.
Sexi annus iat fatu
sa dii mamai scuredda
mutetus de tzilleri
cantàt che a un’anninnia
e donendi-mì sa tita chi spargiat
nuscu bellu de mari
giogàt a fai sa mama
cun pannitzus e latzadas.
E at essi po unu giogu
o mancai po stima manna
chi m’at bòfiu tzerriai
che a Nostru Sennori,
de sa vida sua curtza arregordu
arregordu prus mannu
est totu in custu nòmini
chi deu mi portu apitzu.
E imoi puru chi bufu binu
e giogu a cartas
in su portu sa genti mi nant
Gesùs Pipiu.
E imoi puru chi bufu binu
e giogu a cartas
po furonis e bagassas deu seu
Gesùs Pipiu.
E imoi puru chi bufu binu
e giogu a cartas
in su portu sa genti mi nant
Gesùs Pipiu
Gesùs Pipiu.